گرانی اخیر قیمت سیب‌زمینی بار دیگر ناکارآمدی سیاست‌ها در حوزه کشاورزی را آشکار کرد، نبود الگوی کشت، تصمیمات ناگهانی و بی‌ثباتی در صادرات و واردات، بازار محصولات اساسی را به آشفتگی می‌کشاند اما دولت به جای برنامه‌ریزی بلندمدت، دنبال راه‌حل‌های موقت مانند واردات است اما قطعا تغییر رویکرد و تدوین سیاست‌های پایدار برای جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی، ضرورت است.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج گفت: کاهش واردات و مشکلات مالی واردکنندگان، به ویژه در تخصیص ارز، موجب شده تا قیمت برنج در بازار داخلی به سرعت افزایش یابد، اگر این روند ادامه پیدا کند، کمبود برنج و بحران قیمت در یک ماه آینده اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

بازار برنج ایران این روزها و در آستانه ماه مبارک رمضان و شب عید، با چالش‌های جدی از جمله کاهش تولید، کاهش واردات و احتکار توسط دلالان مواجه شده است؛ در این‌باره شفاف‌سازی آمار تولید، واردات به‌موقع، نظارت بر عرضه و مقابله با دلالی و احتکار، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.

به گفته رئیس اتحادیه میوه و سبزی تهران، بازار سیب‌زمینی به دلایلی چون نبود الگوی کشت و بی‌توجهی دولت، در وضعیت بحرانی قرار گرفت و دستگاه‌های متولی امنیت غذایی مردم، هنوز به درستی نتوانسته‌اند این مشکل را رفع کنند.

در حالی که سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور طی سال‌های اخیر به دلیل رشد قیمت‌ها به نصف رسیده است، افزایش واردات برای کنترل قیمت هم نتوانست از نوسانات بازار و نارضایتی‌ مصرف‌کننده و تولیدکننده بکاهد، نبود شفافیت در قیمت‌گذاری، توزیع نامناسب گوشت وارداتی و نبود شفافیت در زنجیره تامین و عرضه، بازار این کالای اساسی را با چالش مواجه کرده است.

رشد ۳۰۰ درصدی صادارت کره ایرانی، کاهش جهانی تولید شیر خام و تخلف در ارزیابی چربی شیر، از عواملی است که به عقیده کارشناسان در گرانی قیمت کره دست داشته‌اند.

بسیاری از کارشناسان خواستار بازنگری در ساختارهای مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های این وزارتخانه هستند تا بتوان از تکرار چنین نابه‌سامانی‌هایی جلوگیری کرد. برای رفع این وضعیت، ضروری است که اقدامات نظارتی تقویت شده، قیمت‌گذاری‌ها شفاف‌تر شود و برنامه‌های حمایتی هدفمندتر اجرایی شوند تا از فشار بر مصرف‌کنندگان کاسته شود و اعتماد عمومی به سیاست‌های اقتصادی بازگردد.

با توجه به رشد تقاضای جهانی و توسعه زیرساخت‌های تجاری، بازار صادراتی میوه‌ها و آجیل‌های تازه ظرفیت بالایی برای رشد در سال‌های آینده دارد. کشورهای تولیدکننده همچون ایران، با تمرکز بر بهبود کیفیت، بسته‌بندی و دسترسی به بازارهای جدید می‌توانند سهم بیشتری از این بازار رو به رشد را به خود اختصاص دهند.

با استناد به نرخ‌نامه رسمی اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار، در ۱۰ ماه، کف قیمت سیب‌زمینی با ۲۱۴ درصد رشد و محصول ممتاز آن با ۷۷ درصد رشد مواجه شده‌ است؛ کارشناسان معتقدند «ضعف در برنامه‌ریزی تولید»، «نبود شفافیت در روند توزیع» و «واگذاری رانتی غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار»، از دلایل اصلی افزایش قیمت محصولات کشاورزی در بازار ایران است.

با وجود اینکه رئیس انجمن روغن نباتی اعلام کرده است قیمت روغن خوراکی تا اواسط بهمن‌ تغییری نخواهد کرد، محدودیت در فروش روغن تخلف است و مشکلی در عرضه نداریم، بررسی‌های میدانی اقتصاد معاصر نه تنها حاکی از کمبود روغن در فروشگاه‌های سطح شهر است، بلکه در خواب غفلت و نبود نظارت دولت، مردم با گرانی قیمت‌ روغن هم دست و پنجه نرم می‌کنند.